Οι καλλιτέχνες διεκδικούν τα πνευματικά τους δικαιώματα

Μετά από 35 χρόνια κυκλοφορίας των τραγουδιών τους, οι καλλιτέχνες έχουν την δυνατότητα διεκδίκησης των πνευματικών τους δικαιωμάτων. Οι δισκογραφικές θα το πολεμήσουν.
Διαβάστηκε φορες
Τα νέα είχαν πρωτοακουστεί μέσα στο καλοκαίρι. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε για τις πληροφορίες που έλεγαν ότι καλλιτέχνες όπως ο Bob Dylan και Bruce Springsteen θα διεκδικήσουν τα δικαιώματα στα τραγούδια τους από τις δισκογραφικές εταιρείες. Βάσει των κανονισμών έχουν αυτή τη δυνατότητα εφόσον το εκάστοτε τραγούδι έχει κλείσει τουλάχιστον 35 χρόνια κυκλοφορίας.

Η περίοδος αυτή παρέρχεται σε 2 χρόνια (2013) για κλασικούς δίσκους όπως το Darkness on the Edge of Town του Bruce Springsteen και το 52nd Street του Billy Joel, τα οποία κυκλοφόρησαν το 1978. Ο τραγουδιστής και drummer  των Eagles, Don Henley, έχει ιδρύσει την Recording Artists Coalition, η οποία ασχολείται με τα δικαιώματα των καλλιτεχνών και σχολιάζει, όπως διαβάζουμε στο rollingstone.com: «Το θέμα αυτό το σκεφτόμουν συχνά στο παρελθόν, αλλά το έβαζα στο πίσω μέρος του μυαλού μου γιατί δεν ήταν η κατάλληλη ώρα. Τώρα, όμως, έχει έρθει αυτή η ώρα.»

Από το 1976, ο αμερικανικός νόμος για τα πνευματικά δικαιώματα δίνει τη δυνατότητα στους καλλιτέχνες να αποκτήσουν τα πλήρη δικαιώματα για τα τραγούδια και τους δίσκους τους μετά από 35 χρόνια κυκλοφορίας. Η πρώτη φουρνιά δίσκων που μπορούν να αποκτήσουν τα λεγόμενα «δικαιώματα λήξης» (termination rights), είναι αυτά που κυκλοφόρησαν μετά τη 1η Ιανουαρίου 1978. Οι μουσικοί που θα αποκτήσουν τα δικαιώματα των δίσκων τους θα μπορούν να δώσουν οι ίδιοι την άδεια για την χρήση τους σε διαφημίσεις, να τα πουλήσουν σε άλλη δισκογραφική εταιρεία ή ακόμα να τα διανείμουν μόνοι τους ψηφιακά (π.χ. μέσω iTunes) και φυσικά να πάρουν οι ίδιοι τα κέρδη.

O Don Henley δηλώνει πως οι Eagles δεν έχουν ακόμα κινήσει της απαραίτητες διαδικασίες καθώς ζυγίζουν τις επιλογές τους. «Είναι
απλό, εμείς δημιουργήσαμε αυτούς τους δίσκους με δικά αμς λεφτά. Θέλω να περάσω αυτά τα πράγματα στα παιδιά μου. Είναι μέρος της κληρονομιάς τους.» O Tom Waits, από την άλλη, έχει ήδη κάνει αίτηση για την απόκτηση των δικαιωμάτων του για τρεις δίσκους του: Blue Valentine, Heartattack and Vine και One From the Heart. Ο Steven Greenberg, συνθέτης και παραγωγός της επιτυχίας “Funkytown” (Lipps Inc., 1980) έχει κάνει την αίτησή του από το 2006. «Τριάντα πέντε χρόνια είναι περισσότερα από αρκετά για τις δισκογραφικές να «αρμέξουν» ένα δίσκο. Ήρθε η ώρα να τα δώσουν πίσω στους ιδιοκτήτες. Έτσι κι αλλιώς αυτό είναι το νόμιμο», δηλώνει ο ίδιος.

Για τους καλλιτέχνες με οικονομικές δυσκολίες είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς το κέρδος από την εφαρμογή του νόμου. «Ένας καλλιτέχνης, ο οποίος πουλά 10 με 15 χιλιάδες δίσκους το χρόνο θα κερδίσει περίπου 20,000 δολάρια. Αλλά σε 20 χρόνια θα βγάλει αρκετά λεφτά», δηλώνει δικηγόρος που ασχολείται με τις υποθέσεις.

Όσον αφορά τις δισκογραφικές, η εφαρμογή του νόμου θα είναι ένα ακόμα χτύπημα. Είναι γνωστό πως τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις δίσκων έχουν μειωθεί κατακόρυφα και οι δισκογραφικές εταιρείες βασίζονται πολύ στις πωλήσεις παλαιότερων δίσκων και στις επανεκδόσεις. Σύμφωνα μάλιστα με το Nielsen SoundScan, οι πωλήσεις παλιότερων δίσκων αυξήθηκαν κατά 12% το 2010.

Κάποιοι καλλιτέχνες που ηχογραφούν ακόμα για τις ίδιες δισκογραφικές, είναι πιθανό να μη διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους καθώς αυτό θα επηρέαζε τη συνεργασία τους. Εκείνοι, όμως, που θα τα διεκδικήσουν θα συναντήσουν τα εμπόδια στα δικαστήρια. Η νομοθεσία είναι ασαφής όσον αφορά την σύλληψη και εκτέλεση μιας καλλιτεχνικής ιδέας. Θα είναι απαραίτητη, επίσης, η ευρεία πλειοψηφία ενός συγκροτήματος, κάτι που είναι δυνατόν να δημιουργήσει προβλήματα. Πηγές αναφέρουν πως οι δισκογραφικές θα ισχυριστούν πως οι καλλιτέχνες εργάστηκαν υπό καθεστώς «ενοικίασης – σύμβασης» (work for hire), που σημαίνει ότι οι εταιρείες, σε αυτή την περίπτωση θα διατηρήσουν τα πνευματικά δικαιώματα. «Οποιοσδήποτε έχει εργαστεί σε μεγάλη δισκογραφική εταιρεία τα τελευταία 10 χρόνια γνωρίζει το θέμα. Είναι δύσκολο να δούμε πως θα καταλήξει», δηλώνει ο David Carson γενικός σύμβουλος του αμερικανικού γραφείου για τα πνευματικά δικαιώματα.

Καλλιτέχνες και εταιρείες προετοιμάζονται για ένα σκληρό και μακρύ αγώνα διαμάχης. «Είμαστε ακόμα στην αρχή», δηλώνει ο George Thuronyi, διευθυντής του αμερικανικού γραφείου για τα πνευματικά δικαιώματα. Ο τραγουδιστής των Eagles συμπληρώνει: «έχοντας συνεργαστεί για πάνω από 40 χρόνια με δισκογραφικές εταιρείες, ξέρω ότι τίποτα δεν έιναι εύκολο με αυτούς. Αλλά θα ήταν πολύ σημαντικό για εμάς και τους απογόνους μας. Το μέλλον δεν είναι πλέον ότι ήταν, όπως κάποτε είπε κάποιος».


Διαβάστε ακόμα