Την Πέμπτη ο Γιώργος Μπαλιώτης έθεσε έναν προβληματισμό σχετικά με τη δυνατότητα δημοφιλίας τραγουδιών που μιλούν για ομοφυλόφιλους. Διαβάστε το σχετικό άρθρο εδώ.
Αν ανατρέξουμε ακόμα και στο πολύ κοντινό παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι πράγματα αυτονόητα για μια σύγχρονη πολιτισμένη κοινωνία απουσίαζαν - πολλά εξ αυτών δε εξακολουθούν να απουσιάζουν. Παρόλα αυτά, η ομοφυλοφιλία είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη ύπαρξη. Από τις αρχαιότερες κοινωνίες ως και τα χρόνια μας απαντούνται καταγραφές ομοφυλοφιλικής συμπεριφοράς, άλλοτε στο επίκεντρο (π.χ. αρχαία Ελλάδα) κι άλλοτε στο περιθώριο (π.χ. μεσαιωνική Ευρώπη).
Κάποτε ο Πλάτωνας στο Συμπόσιο ανέπτυσσε την ιδέα του ομοφυλοφιλικού έρωτα και αν επιχειρούσε σύγκριση με τους ετεροφυλόφιλους, σίγουρα δεν ήταν εις βάρος του πρώτου. Αιώνες πέρασαν και οι κοινωνίες μαζί με τις πολιτισμικές εκφάνσεις τους φαίνεται να αδιαφορούσαν ή να έκρυβαν την ομοφυλοφιλία. Τις τελευταίες δεκαετίες με εξαίρεση περιπτώσεις καλλιτεχνών μεγάλου βεληνεκούς και αναγνωρισιμότητας (π.χ. Μάνος Χατζιδάκις, Freddie Mercury, Elton John), ελάχιστοι καλλιτέχνες κοινοποιούσαν τη σεξουαλική τους προτίμηση (και γιατί να το κάνουν άλλωστε;), πολύ δε περισσότερο δεν εξέφραζαν μέσα από το έργο τους τον ομοφυλοφιλικό έρωτα.
Δεν ξέρω αν οφείλεται σε μια συνειδητή, βαθιά αλλαγή της κοινωνίας ή σε μια επιφανειακή ανοχή, αλλά τα τελευταία χρόνια πολλαπλασιάζονται τα έργα τέχνης που μιλούν ανοιχτά για το θέμα. Αν ξεπεράσουμε όσα από αυτά στοχεύουν απλώς στο να προκαλέσουν (χωρίς να θεωρείται a priori κατακριτέο για ανθρώπους που συχνά αντιμετωπίζονται ως μειονότητα), μένουμε με μια αυθεντική έκφραση αγωνιών και ενθουσιασμού που ελάχιστα διαφέρουν από την αντίστοιχη των "χρηστών ηθών".
Είναι ένα έργο τέχνης που μιλά για ομοφυλόφιλους δοκιμασία για τους ετεροφυλόφιλους ή έχουν τα συγκεκριμένα έργα πραγματικά να προσφέρουν κάτι στο κοινό που δεν ενστερνίζεται το σεξουαλικό προσανατολισμό τους;
Βάζω στοίχημα ότι πολλά από τα αγόρια της παρέας έχουν ταυτιστεί με μια ιστορία για κάποια ψηλή, ξανθιά σερβιτόρα, έχοντας στο μυαλό τους την επιεικώς μετρίου αναστήματος, μελαχρινή κοπέλα τους. Και από την άλλη, η πλειοψηφία των κοριτσιών μας σίγουρα θα έχει συγκινηθεί με ένα τραγούδι για κάποιο καλοφτιαγμένο ποδηλάτη, σκεπτόμενα το στρουμπουλό σύντροφό τους που τυγχάνει θαμώνας των σουβλατζίδικων.
Τι θέλω να πω; Ότι το περιεχόμενο των στίχων είναι πάντοτε σχετικό. Το σημαντικό είναι η μορφή που αυτοί παίρνουν στην ψυχή μας και οι προεκτάσεις που εν πολλοίς θέλουμε να τους δώσουμε.
Κάνε ένα τεστ.
Μπορεί να σε αγγίξει ένα τραγούδι σαν την Χειραψία των Κόρε.Ύδρο παρότι δεν ένιωσες ποτέ την επιθυμία να φιλήσεις ένα αγόρι;
Είναι ικανή η μελωδία και η έκφραση της απόγνωσης να σε συγκινήσει παρότι σχετίζεται με την απώλεια του αγαπημένου του ήρωα του τραγουδιού;
Αν ανατρέξουμε ακόμα και στο πολύ κοντινό παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι πράγματα αυτονόητα για μια σύγχρονη πολιτισμένη κοινωνία απουσίαζαν - πολλά εξ αυτών δε εξακολουθούν να απουσιάζουν. Παρόλα αυτά, η ομοφυλοφιλία είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη ύπαρξη. Από τις αρχαιότερες κοινωνίες ως και τα χρόνια μας απαντούνται καταγραφές ομοφυλοφιλικής συμπεριφοράς, άλλοτε στο επίκεντρο (π.χ. αρχαία Ελλάδα) κι άλλοτε στο περιθώριο (π.χ. μεσαιωνική Ευρώπη).
Κάποτε ο Πλάτωνας στο Συμπόσιο ανέπτυσσε την ιδέα του ομοφυλοφιλικού έρωτα και αν επιχειρούσε σύγκριση με τους ετεροφυλόφιλους, σίγουρα δεν ήταν εις βάρος του πρώτου. Αιώνες πέρασαν και οι κοινωνίες μαζί με τις πολιτισμικές εκφάνσεις τους φαίνεται να αδιαφορούσαν ή να έκρυβαν την ομοφυλοφιλία. Τις τελευταίες δεκαετίες με εξαίρεση περιπτώσεις καλλιτεχνών μεγάλου βεληνεκούς και αναγνωρισιμότητας (π.χ. Μάνος Χατζιδάκις, Freddie Mercury, Elton John), ελάχιστοι καλλιτέχνες κοινοποιούσαν τη σεξουαλική τους προτίμηση (και γιατί να το κάνουν άλλωστε;), πολύ δε περισσότερο δεν εξέφραζαν μέσα από το έργο τους τον ομοφυλοφιλικό έρωτα.Δεν ξέρω αν οφείλεται σε μια συνειδητή, βαθιά αλλαγή της κοινωνίας ή σε μια επιφανειακή ανοχή, αλλά τα τελευταία χρόνια πολλαπλασιάζονται τα έργα τέχνης που μιλούν ανοιχτά για το θέμα. Αν ξεπεράσουμε όσα από αυτά στοχεύουν απλώς στο να προκαλέσουν (χωρίς να θεωρείται a priori κατακριτέο για ανθρώπους που συχνά αντιμετωπίζονται ως μειονότητα), μένουμε με μια αυθεντική έκφραση αγωνιών και ενθουσιασμού που ελάχιστα διαφέρουν από την αντίστοιχη των "χρηστών ηθών".
Είναι ένα έργο τέχνης που μιλά για ομοφυλόφιλους δοκιμασία για τους ετεροφυλόφιλους ή έχουν τα συγκεκριμένα έργα πραγματικά να προσφέρουν κάτι στο κοινό που δεν ενστερνίζεται το σεξουαλικό προσανατολισμό τους;
Βάζω στοίχημα ότι πολλά από τα αγόρια της παρέας έχουν ταυτιστεί με μια ιστορία για κάποια ψηλή, ξανθιά σερβιτόρα, έχοντας στο μυαλό τους την επιεικώς μετρίου αναστήματος, μελαχρινή κοπέλα τους. Και από την άλλη, η πλειοψηφία των κοριτσιών μας σίγουρα θα έχει συγκινηθεί με ένα τραγούδι για κάποιο καλοφτιαγμένο ποδηλάτη, σκεπτόμενα το στρουμπουλό σύντροφό τους που τυγχάνει θαμώνας των σουβλατζίδικων.
Τι θέλω να πω; Ότι το περιεχόμενο των στίχων είναι πάντοτε σχετικό. Το σημαντικό είναι η μορφή που αυτοί παίρνουν στην ψυχή μας και οι προεκτάσεις που εν πολλοίς θέλουμε να τους δώσουμε.
Κάνε ένα τεστ.
Μπορεί να σε αγγίξει ένα τραγούδι σαν την Χειραψία των Κόρε.Ύδρο παρότι δεν ένιωσες ποτέ την επιθυμία να φιλήσεις ένα αγόρι;
Είναι ικανή η μελωδία και η έκφραση της απόγνωσης να σε συγκινήσει παρότι σχετίζεται με την απώλεια του αγαπημένου του ήρωα του τραγουδιού;