Η σεζόν της στήλης ξεκίνησε από την Πορτογαλία και θα παραμείνει στην Ιβηρική Χερσόνησο για λίγο ακόμα. Όσο δύσκολη - ή παράδοξη ίσως - ήταν μια αναφορά στην πορτογαλική μουσική χωρίς fado, τόσο ιδιότροπη θα είναι και η σημερινή στάση στην Ισπανία μιας και δεν θα γίνει καμία αναφορά στο flamenco. Είναι μεγάλη χώρα η Ισπανία, με πολλές διαφορετικές κουλτούρες από την Καταλονία ως τη Γαλικία και από την Ανδαλουσία ως τη Χώρα των Βάσκων. Αρκετές από τις εκεί μουσικές έχουν φτάσει και στη χώρα μας, είτε άμεσα με συναυλίες και δισκογραφική παρουσία (κάποτε) των εκάστοτε καλλιτεχνών, είτε με διασκευές των ισπανόφωνων τραγουδιών από Έλληνες μουσικούς. Σήμερα, στον παγκόσμιο κόσμο του διαδικτύου, θα αναφερθούμε σε δύο διαφορετικούς δίσκους, έναν από το πρόσφατο και έναν από το σχετικά μακρινό παρελθόν.
Ska-P - Lagrimas Y Gozos (2008)
Προβληματίστηκα για το αν θα συμπεριλάβω έναν δίσκο των αγαπημένων Ska-P στο σημερινό κείμενο. Είναι, πιστεύω, λίγο αντιφατικό με τη φύση της στήλης, η οποία θέλει να σπρώχνει εμένα και κατ’ επέκταση και εσένα που τη διαβάζεις στο να ανακαλύπτουμε καινούργιες μουσικές. Οι Ska-P έχουν ήδη κοινό στη χώρα μας, έχουν έρθει κάμποσες φορές για επιτυχημένες συναυλίες (εκτός ίσως από εκείνη την «ποδοσφαιρική» βραδιά το 2010, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία), οπότε λίγες είναι οι συστάσεις που χρειάζονται. Ποιον δίσκο τους θα έπαιρνες μαζί σου όμως σ’ εκείνο το ερημικό νησί;
Μια εύκολη απάντηση για πολλές ψυχές εκεί έξω είναι το “El Vals Del Obrero” από το 1996, με τραγούδια όπως τα “Romero El Madero” και “Cannabis” να αντέχουν άνετα το πέρασμα του χρόνου. Επέλεξα, όμως, τον δίσκο “Lágrimas Y Gozos” («Δάκρυα Και Χαρές») του 2008 για διάφορους λόγους. Είναι αυτός με τον οποίον επέστρεψαν στην ενεργό δράση μετά από διάλειμμα έξι χρόνων, κλίνοντας δυναμικά προς έναν ήχο περισσότερο punk χωρίς να αγνοούν τα ska στοιχεία και παρελθόντος τους. Η καλλιτεχνική επιτυχία αυτού του δίσκου οδήγησε στην εμπορική του επιτυχία - καλιμπραρισμένη στο πλαίσιο του συγκροτήματος και της εποχής - και αυτή με τη σειρά της στους Ska-P να είναι σήμερα το συγκρότημα που είναι, δίνοντας αφορμές σε ακόμα περισσότερο κόσμο να ανακαλύψει το πρώτο κομμάτι της δισκογραφίας τους.
13 τραγούδια σύνολο έχουμε εδώ, με μόλις λίγα από αυτά να ακούγονται στις πρόσφατες συναυλίες τους. Ένα τέτοιο είναι το “Crimen Sollicitationis”, το οποίο έχει αρχικά μια χαλαρή ska αισθητική αλλά γρήγορα οδηγείται σε ένα εκρηκτικό ρεφρέν και ένα επικό, σχεδόν απειλητικό φινάλε. Ξεχωρίζουν κι άλλα τραγούδια, όπως το “El Libertador”, που είναι μια ιδιαίτερη αναφορά στον Simón Bolívar και τη Λατινική Αμερική γενικότερα. Το καλύτερο τραγούδι, όμως, στιχουργικά και μουσικά, έρχεται λίγο πριν το κλείσιμο, με την απορία του τίτλου στο ρεφρέν: «¿Por qué agonizan personas / pidiendo auxilio en nuestras fronteras? ¡Qué puedo decir! ¡qué voy a decir! / no quiero hacerle daño, tengo que mentir». «Γιατί υποφέρουν άνθρωπο ζητώντας βοήθεια στα σύνορά μας; Τι μπορώ να πω! Τι να πω! Δεν θέλω να σε πληγώσω, πρέπει να πω ψέματα».
Nino Bravo - Un Beso Y Una Flor (1972)
Nino Bravo είναι το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ferri Llopis, ενός τραγουδιστή από τη Βαλένθια που πρόλαβε να σημειώσει επιτυχία, ακόμα και υπερατλαντική, μέχρι να φύγει από τη ζωή στα 28 του. Ξεχώρισε για τη φωνή του, εκμεταλλευόμενος τους ικανούς μουσικούς και φίλους-συμπαίκτες του στα τέλη της δεκαετίας του 1960, μια εποχή που τέτοιες φωνές και αντίστοιχα τραγούδια έχαιραν απήχησης σε όλο τον κόσμο (ας αναφέρω τον Tom Jones και τον προσφάτως εκλιπόντα Σταμάτη Κόκοτα). Οι δίσκοι του, από το 1970 μέχρι το 1973 που πέθανε σε τροχαίο, κυκλοφόρησαν υπό το όνομά του, με μια ομάδα συνθετών και στιχουργών που δικαιούται ξεχωριστό άρθρο.
Το 1970, στο πλαίσιο της Ολυμπιάδας Τραγουδιού, που γινόταν κάθε χρόνο επί χούντας στην Αθήνα, επισκέφτηκε και τη χώρα μας για μια ζωντανή εμφάνιση στον σχετικό διαγωνισμό. Το τραγούδι με το οποίο συμμετείχε, “El Adios”, βρίσκεται στον δεύτερο δίσκο του που κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά. Αξίζει να αναφερθεί εδώ πως ένα άλλο επιτυχημένο τραγούδι του, με τίτλο “Libre”, γραμμένο ως μανιφέστο ελευθερίας κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Franco στην Ισπανία, χρησιμοποιήθηκε μετά τον θάνατο του τραγουδιστή από τους στρατιωτικούς του Pinochet στη Χιλή. Ωστόσο, είναι ένα άλλο τραγούδι που με οδήγησε στην επιλογή του σημερινού δίσκου.
Ο δίσκος “Un Beso Y Una Flor” («Ένα Φιλί Και Ένα Λουλούδι») κυκλοφόρησε το 1972 και έκτοτε έχει επανακυκλοφορήσει κάμποσες φορές σε επανεκδόσεις. Περιέχει πολλά ωραία τραγούδια, με ωραίες ενοργανώσεις και την πολύ ικανή φωνή του Nino Bravo να έρχεται «δώρο» με την καθαρή άρθρωση για όσες και όσους θέλουν να μάθουν την ισπανική. Ακούστε για παράδειγμα το εξαιρετικό “Arena De Otoño” ή το “Por Fin Mañana”. Από όλα αυτά, από όλη την πορεία του τραγουδιστή ίσως, το ομώνυμο τραγούδι είναι αυτό που ξεχωρίζει. Αυτό που ακούγεται μισό αιώνα αργότερα, ξημερώματα σε μπαρ ή πάρτι που κλείνουν, σαν ένα άλλο “Piano Man”, με το φιλί και το λουλούδι του τίτλου να είναι μια μικρή βαλίτσα για το μεγάλο ταξίδι ενός (μικρού ή μεγάλου) αποχωρισμού.