Ήταν πίσω στο 2013 (που σήμερα φαντάζει «αρχαία ελληνική ιστορία») και το συλλογικό web radio Music Society έκανε σεμινάρια για την ελληνική μουσική. Σε ένα από αυτά, άνθρωποι με πραγματικό ενδιαφέρον και εισηγητή τον Οδυσσέα Ιωάννου μιλούσαν για το πολιτικό τραγούδι. Ο τελευταίος είχε τη γενναιοδωρία και την ευγένεια να με καλέσει σε μια συνάντησή τους, καθώς γνώριζε ότι «πάλευα» με ένα διδακτορικό για το συγκεκριμένο θέμα.
Η συνάντηση θα μου μείνει αξέχαστη για πάρα πολλούς λόγους. Ήταν από εκείνες τις συναντήσεις που δίνουν νόημα στη δουλειά του γραφιά ή του ερευνητή, αν προτιμάτε. Στιγμές που «δικαιώνεται» ή «πληρώνεται», κατά μοναδικό τρόπο η εργασία και οι κόποι της προσπάθειας. Στιγμές, επίσης, σημαντικότατες, γιατί νιώθεις αυτό που λέει ο Αγγελάκας με τις Τρύπες στο «Δρόμο»: δεν είσαι μόνος, δεν είσαι ο μόνος.
Εκείνη τη βραδιά, λοιπόν, οι συμμετέχοντες είχαν αναλάβει μια «εργασία»: να αναφέρουν ένα πολιτικό τραγούδι που να είχε κυκλοφορήσει μέσα στα χρόνια της Κρίσης (δλδ. από το 2006 κι έπειτα). Και δεν ήταν εύκολο. Γιατί, πραγματικά, δεν υπήρχαν πολλά, που να πληρούν, όμως, και την απαραίτητα προϋπόθεση μιας σχετικής αναγνωρισιμότητας.
Έχοντας βρεθεί στη συνάντηση απροετοίμαστος, σκέφτηκα τις «Πολλές σημαίες» με τους στίχους του Μάνου Ελευθερίου, τη μουσική του Στέλιου Γαργάλα και την ερμηνεία του Γιώργου Νταλάρα. Και στο τραγούδι αυτό συναντηθήκαμε και με τον Οδυσσέα αλλά και με τους υπόλοιπους συμμαθητές μου.
Παρότι το τραγούδι ήταν τελευταίο σε ένα cd που δεν είχε καμία - μα καμία - πολιτική χροιά, έστεκε περήφανο, ίσως και σημαντικότερο όλων των άλλων, μέσα στη δουλειά που το περιείχε. Ελευθερίου συγκλονιστικός, Γαργάλας ουσιαστικός και Νταλάρας σε «γνώριμα ύδατα». Πραγματική εξαίρεση σε σχέση με το υπόλοιπο υλικό.
Αν δεν το γνωρίζετε, ακούστε το και πιστεύω θα συμφωνήσουμε. Παραθέτω και τους στίχους προς διευκόλυνση της ακρόασης.
Υ.Γ. Εκείνη η συνάντηση είχε οδηγήσει και σε μια σειρά εκπομπών - αφιερωμένων στο πολιτικό τραγούδι. Τις ακούτε εδώ.
Πολλές σημαίες στη ζωή μας κουρελιάστηκαν,
με δέκα ονόματα μας πήραν τα καράβια,
και μοιάζουμε ύποπτοι στο σπίτι τους που πιάστηκαν
την τηλεόραση κοιτάζοντας τα βράδια.
Πολλές σημαίες στα καράβια μας αλλάξαμε.
Πολλά ονόματα τους δώσαμε τις νύχτες.
Μα το λιμάνι της αγάπης δεν το φτάσαμε,
αλλού μας πήγαιναν, αλλού μας πήγαιναν
τα κύματα οι αλήτες.
Πολλές σημαίες στη ζωή μας προσκυνήσαμε,
μας βρήκαν άπονοι καιροί και περιστάσεις,
κι αν στην αγάπη κάποιο βράδυ γονατίσαμε,
πέρα απ’ τ’ ανθρώπινα ζητούσαμε προτάσεις.
Πολλές σημαίες στα καράβια μας αλλάξαμε.
Πολλά ονόματα τους δώσαμε τις νύχτες.
Μα το λιμάνι της αγάπης δεν το φτάσαμε,
αλλού μας πήγαιναν, αλλού μας πήγαιναν,
τα κύματα οι αλήτες.