Οι συντάκτες του MixGrill μπαίνουν στο δρόμο για τα Όσκαρ 2016. Βλέπουν (ή ξαναβλέπουν) ταινίες που αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στην κούρσα για τα χρυσά αγαλματίδια και καταγράφουν τις εντυπώσεις τους. Το "A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence" του Roy Andersson κέρδισε το Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας του 2014 και αποτελεί την επίσημη πρόταση της Σουηδίας για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας 2016. Προβλήθηκε στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες το Νοέμβριο του 2014.
Επτά χρόνια μετά την κυκλοφορία του δεύτερου μέρους της “Living Trilogy” που πραγματεύεται τις περιπλοκές του να είσαι ανθρώπινο ον, ο Σουηδός σκηνοθέτης Roy Andersson επέστρεψε για να σφραγίσει αυτή την κωμική/δραματική τριλογία με το μοναδικό τρόπο του.
Η ταινία ξεκινάει δίνοντας σάρκα και οστά στον τίτλο της (ο οποίος αποτελεί αναφορά στον πίνακα “The Hunters in the Snow” του Pieter Bruegel the Elder) με μία σκηνή που λαμβάνει χώρα στην αίθουσα βαλσαμωμένων πτηνών κάποιου μουσείου. Εντός του χώρου βρίσκεται μία γυναίκα και ένας άνδρας. Η πρώτη δείχνει αδιάφορη απέναντι στα εκθέματα, σε αντίθεση με τον λίγο πιο περίεργο άνδρα, ο οποίος κοντοστέκεται μερικά δευτερόλεπτα μπροστά από ένα βαλσαμωμένο περιστέρι που βρίσκεται πάνω σε ένα κλαδί.
Το τελευταίο μέρος της τριλογίας περιλαμβάνει τρεις κωμικοτραγικούς θανάτους. Ένας άνδρας εκπνέει από καρδιακή προσβολή ενώ προσπαθεί να ανοίξει ένα μπουκάλι κρασί, μία ετοιμοθάνατη γυναίκα κρατάει σφιχτά τη γεμάτη με χρυσαφικά τσάντα της, το πληρωμένο φαγητό ενός αποθανόντα μετατρέπεται σε προβληματισμό για τους ανθρώπους του εστιατορίου.
Αυτό το δημιούργημα του Andersson είναι ένας κόσμος όπου κυριαρχούν μουντές αποχρώσεις και οι δρόμοι είναι άδειοι από ζωή. Η κατ’ επιλογήν ή συγκυριών μοναξιά έχει κυριεύσει τους κατοίκους του και έχει υιοθετηθεί ως τρόπος ζωής. Αρκετά συχνά ακούμε ανθρώπους να απαντάνε από τη άλλη άκρη του τηλεφώνου: «Είμαι χαρούμενος που ακούω πως είσαι καλά». Μία απάντηση συνοδευόμενη από εκφράσεις αδιαφορίας στο πρόσωπό τους. Μία απάντηση που ψιθυρίζεται ακόμα και από έναν άνθρωπο που με το ένα χέρι κρατούσε το ακουστικό του τηλεφώνου ενώ με το άλλο, ένα όπλο, έτοιμος να αυτοκτονήσει.
Ο Σουηδός σκηνοθέτης μάς παραχωρεί μία καρέκλα δίπλα του, πίσω από την κάμερα του, και μας αφήνει με πλήρη ηρεμία να παρακολουθήσουμε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν την ερωτική απόρριψη, εξυπηρετικούς ανθρώπους με φιλότιμο, ανθρώπους μόνους σε κάποιο μπαρ που όντας απογοητευμένοι από την ζωή επαναλαμβάνουν πως δεν θα έπρεπε να παραπονιούνται γιατί υπάρχουν άλλοι σε χειρότερη κατάσταση από τους ίδιους.
Οι πρωταγωνιστές, ο Jonathan και ο Sam, είναι δύο πλανόδιοι πωλητές που τριγυρνούν ολημερίς με δύο τσάντες γεμάτες από δόντια βαμπίρ, σακούλες γέλιου καθώς και μερικές μάσκες ενός ηλικιωμένου με ένα δόντι. Δυστυχώς, δεν καταφέρνουν και πολλά σε έναν τόσο “νεκρό” κόσμο, παρόλο που το μότο τους έχει τις καλύτερες προθέσεις: «Θέλουμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να διασκεδάσουν».
Μέσα από την σχέση του Jonathan με τον Sam παρατηρούμε λεπτομέρειες που υπάρχουν σε όλα τα είδη ανθρωπίνων σχέσεων. Οι δύο συνεργάτες και φίλοι βάζουν στόχους και προσπαθούν να τους πετύχουν μαζί, ο ένας νοιάζεται για τον άλλον, τσακώνονται, τα παρατάνε, ο ένας ρίχνει ευθύνες στον άλλον. Στο τέλος της ημέρας, όμως, δεν έχει σημασία ποιος είπε τι, αρκεί να αναγνωριστεί το λάθος και να το διορθώσουν.
Μία δυνατή ψυχολογικά σκηνή –η οποία με κατέβαλε σε μεγάλο βαθμό– διαδραματίζεται λίγο πριν το τέλος της ταινίας. Βλέπουμε αλυσοδεμένους Μαύρους οι οποίοι παίρνουν διαταγές από ένστολους να εισέλθουν σε έναν τεράστιο χάλκινο κύλινδρο ονόματι Boliden (μήνυμα του Andersson προς την ομώνυμη μεταλλευτική και μεταλλουργική εταιρία, χωρίς να χρησιμοποιεί την πρωτότυπη γραμματοσειρά). Στη συνέχεια, ένας από τους ένστολους πετά ένα φλεγόμενο πυρσό κάτω από τον κύλινδρο. Απέναντί του ηλικιωμένοι επίσημα ντυμένοι στέκονταν παρακολουθώντας το θέαμα, ενώ πίνουν το ποτό τους.
Η παραπάνω σκηνή βρίσκεται να συνδέεται με μία σκέψη ή όνειρο του Jonathan. Καθισμένος στη γωνία του κρεβατιού του, φανερά τρομοκρατημένος και ψυχολογικά αδύναμος, δε βρίσκει το κουράγιο να εξιστορήσει στο φίλο του Sam τι ήταν αυτό που του είχε συμβεί.
«Έμοιασε σα να έχει συμβεί. Αυτό είναι που με φοβίζει. Ήταν τόσο φρικτό. Και κανένας δεν ζήτησε συγχώρεση, ούτε καν εγώ» κατάφερε να πει.
«Είναι σωστό να χρησιμοποιείς τους ανθρώπους μόνο για τη δική σου ευχαρίστηση;» συνέχισε φωνάζοντας στο διάδρομο.
Μερικοί άνθρωποι αναμένουν ανιαρά κάποιο περαστικό λεωφορείο ενώ συζητάνε τι ημέρα είναι. Ένα περιστέρι ακούγεται από ψηλά. Γυρίζουν να το κοιτάξουν για λίγα δευτερόλεπτα μέχρι να επιστρέψουν στην αρχική ανιαρή έκφραση τους.
Επτά χρόνια μετά την κυκλοφορία του δεύτερου μέρους της “Living Trilogy” που πραγματεύεται τις περιπλοκές του να είσαι ανθρώπινο ον, ο Σουηδός σκηνοθέτης Roy Andersson επέστρεψε για να σφραγίσει αυτή την κωμική/δραματική τριλογία με το μοναδικό τρόπο του.
Η ταινία ξεκινάει δίνοντας σάρκα και οστά στον τίτλο της (ο οποίος αποτελεί αναφορά στον πίνακα “The Hunters in the Snow” του Pieter Bruegel the Elder) με μία σκηνή που λαμβάνει χώρα στην αίθουσα βαλσαμωμένων πτηνών κάποιου μουσείου. Εντός του χώρου βρίσκεται μία γυναίκα και ένας άνδρας. Η πρώτη δείχνει αδιάφορη απέναντι στα εκθέματα, σε αντίθεση με τον λίγο πιο περίεργο άνδρα, ο οποίος κοντοστέκεται μερικά δευτερόλεπτα μπροστά από ένα βαλσαμωμένο περιστέρι που βρίσκεται πάνω σε ένα κλαδί.
Το τελευταίο μέρος της τριλογίας περιλαμβάνει τρεις κωμικοτραγικούς θανάτους. Ένας άνδρας εκπνέει από καρδιακή προσβολή ενώ προσπαθεί να ανοίξει ένα μπουκάλι κρασί, μία ετοιμοθάνατη γυναίκα κρατάει σφιχτά τη γεμάτη με χρυσαφικά τσάντα της, το πληρωμένο φαγητό ενός αποθανόντα μετατρέπεται σε προβληματισμό για τους ανθρώπους του εστιατορίου.
Αυτό το δημιούργημα του Andersson είναι ένας κόσμος όπου κυριαρχούν μουντές αποχρώσεις και οι δρόμοι είναι άδειοι από ζωή. Η κατ’ επιλογήν ή συγκυριών μοναξιά έχει κυριεύσει τους κατοίκους του και έχει υιοθετηθεί ως τρόπος ζωής. Αρκετά συχνά ακούμε ανθρώπους να απαντάνε από τη άλλη άκρη του τηλεφώνου: «Είμαι χαρούμενος που ακούω πως είσαι καλά». Μία απάντηση συνοδευόμενη από εκφράσεις αδιαφορίας στο πρόσωπό τους. Μία απάντηση που ψιθυρίζεται ακόμα και από έναν άνθρωπο που με το ένα χέρι κρατούσε το ακουστικό του τηλεφώνου ενώ με το άλλο, ένα όπλο, έτοιμος να αυτοκτονήσει.
Ο Σουηδός σκηνοθέτης μάς παραχωρεί μία καρέκλα δίπλα του, πίσω από την κάμερα του, και μας αφήνει με πλήρη ηρεμία να παρακολουθήσουμε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν την ερωτική απόρριψη, εξυπηρετικούς ανθρώπους με φιλότιμο, ανθρώπους μόνους σε κάποιο μπαρ που όντας απογοητευμένοι από την ζωή επαναλαμβάνουν πως δεν θα έπρεπε να παραπονιούνται γιατί υπάρχουν άλλοι σε χειρότερη κατάσταση από τους ίδιους.
Οι πρωταγωνιστές, ο Jonathan και ο Sam, είναι δύο πλανόδιοι πωλητές που τριγυρνούν ολημερίς με δύο τσάντες γεμάτες από δόντια βαμπίρ, σακούλες γέλιου καθώς και μερικές μάσκες ενός ηλικιωμένου με ένα δόντι. Δυστυχώς, δεν καταφέρνουν και πολλά σε έναν τόσο “νεκρό” κόσμο, παρόλο που το μότο τους έχει τις καλύτερες προθέσεις: «Θέλουμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να διασκεδάσουν».
Μέσα από την σχέση του Jonathan με τον Sam παρατηρούμε λεπτομέρειες που υπάρχουν σε όλα τα είδη ανθρωπίνων σχέσεων. Οι δύο συνεργάτες και φίλοι βάζουν στόχους και προσπαθούν να τους πετύχουν μαζί, ο ένας νοιάζεται για τον άλλον, τσακώνονται, τα παρατάνε, ο ένας ρίχνει ευθύνες στον άλλον. Στο τέλος της ημέρας, όμως, δεν έχει σημασία ποιος είπε τι, αρκεί να αναγνωριστεί το λάθος και να το διορθώσουν.
Μία δυνατή ψυχολογικά σκηνή –η οποία με κατέβαλε σε μεγάλο βαθμό– διαδραματίζεται λίγο πριν το τέλος της ταινίας. Βλέπουμε αλυσοδεμένους Μαύρους οι οποίοι παίρνουν διαταγές από ένστολους να εισέλθουν σε έναν τεράστιο χάλκινο κύλινδρο ονόματι Boliden (μήνυμα του Andersson προς την ομώνυμη μεταλλευτική και μεταλλουργική εταιρία, χωρίς να χρησιμοποιεί την πρωτότυπη γραμματοσειρά). Στη συνέχεια, ένας από τους ένστολους πετά ένα φλεγόμενο πυρσό κάτω από τον κύλινδρο. Απέναντί του ηλικιωμένοι επίσημα ντυμένοι στέκονταν παρακολουθώντας το θέαμα, ενώ πίνουν το ποτό τους.
Η παραπάνω σκηνή βρίσκεται να συνδέεται με μία σκέψη ή όνειρο του Jonathan. Καθισμένος στη γωνία του κρεβατιού του, φανερά τρομοκρατημένος και ψυχολογικά αδύναμος, δε βρίσκει το κουράγιο να εξιστορήσει στο φίλο του Sam τι ήταν αυτό που του είχε συμβεί.
«Έμοιασε σα να έχει συμβεί. Αυτό είναι που με φοβίζει. Ήταν τόσο φρικτό. Και κανένας δεν ζήτησε συγχώρεση, ούτε καν εγώ» κατάφερε να πει.
«Είναι σωστό να χρησιμοποιείς τους ανθρώπους μόνο για τη δική σου ευχαρίστηση;» συνέχισε φωνάζοντας στο διάδρομο.
Μερικοί άνθρωποι αναμένουν ανιαρά κάποιο περαστικό λεωφορείο ενώ συζητάνε τι ημέρα είναι. Ένα περιστέρι ακούγεται από ψηλά. Γυρίζουν να το κοιτάξουν για λίγα δευτερόλεπτα μέχρι να επιστρέψουν στην αρχική ανιαρή έκφραση τους.