Λίγες ώρες πριν το 10ο Bob Theatre Festival ρίξει αυλαία με την ανακοίνωση της νικήτριας ομάδας στα πλαίσια του Scratch Night (μεγάλος νικητής το «Κοιμάμαι» των Αναστασίας Γιαννάκη και Κατερίνας Πατσιάνη), βρεθήκαμε στον χώρο της Πειραιώς 260 για να παρακολουθήσουμε τη θεατρική παράσταση της ομάδας Roswitha, «Στο μυαλό του Δανιήλ Χαρμς», παράσταση που ανέβηκε τη φετινή σεζόν στο θέατρο του Νέου Κόσμου.
Τα φώτα ανάβουν και κάνουν την εμφάνισή τους, σαν βγαλμένοι από παραμύθι, ο Ρώσος ποιητής και συγγραφέας Δανιήλ Χαρμς και οι τέσσερις χαρακτήρες που πλάθει με τη φαντασία του. Αν ήταν πράγματι παραμύθι, προσωπικά θα μου θύμιζε την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων», όχι μόνο γιατί οι ήρωες θα αναζητήσουν εντόνως αυτό το ένα θαύμα που θα μπορούσε να αλλάξει τη ροή των πραγμάτων τόσο στη γη όσο και στους άλλους κόσμους, αλλά και γιατί για 50 λεπτά ζήσαμε ένα αντίστοιχο σουρεάλ ταξίδι πέρα από κάθε λογική. Τι γίνεται λοιπόν όταν μια νύχτα που ο Χαρμς αναζητά μάταια λογοτεχνική έμπνευση, εισβάλλει στο σπίτι του μία ηλικιωμένη γυναίκα και... θα πεθάνει; Η απάντηση επί σκηνής.
Ομολογώ ότι ήταν η πρώτη φορά που ήρθα σε επαφή με το έργο του ανατρεπτικού και ιδιαίτερου Δανιήλ Χαρμς (ψευδώνυμο του Δανιήλ Ιβάνοβιτς Γιουβατσόφ), κορυφαίου εκπροσώπου της ρωσικής πρωτοπορίας του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, που αναγνωρίστηκε κυρίως μετά θάνατον αφού φρόντισε για τη δημοσίευση των δημιουργημάτων του ο καλός του φίλος Γιάκοφ Ντρούσκιν. Η ομάδα Roswitha επέλεξε μία σειρά κειμένων από το «Γαλάζιο Τετράδιο» -συνονθύλευμα αφηγημάτων, σημειώσεων, επιστολών και λίγων ποιημάτων- του συγγραφέα (στο επίκεντρο το αφήγημα «Η Γριά»), που τοποθετούνται χωροχρονικά στην μετεπαναστατική Ρωσία, για να μιλήσει για τη ζωή και τον θάνατο με υπερρεαλιστικό και κωμικοτραγικό τρόπο.
Είναι σαφές πως οποιαδήποτε παράσταση είχε ως θεματική τις σκέψεις που στροβιλίζονται στο μυαλό ενός ανθρώπου και τα θέλω και τις φοβίες που ξεπηδούν από το υποσυνείδητό του δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα λιγότερο από σουρεαλιστική και χαοτική! Ωστόσο, όσον αφορά τη συγκεκριμένη πιστεύω πως καταπιάστηκε με ένα κείμενο αρκετά δύσκολο και απαιτητικό και σε επίπεδο απόδοσης από πλευράς θιάσου (πομπού) αλλά κυρίως σε επίπεδο κατανόησης από πλευράς του θεατή (δέκτη). Στο κομμάτι που αναλογεί στον θίασο ομολογώ πως έμεινα εντυπωσιασμένη από τις προσεγμένες μέχρι την λεπτομέρεια ερμηνείες των ηθοποιών και τον άψογο συντονισμό τους. Πιο συγκεκριμένα, σε πολλές στιγμές οι ηθοποιοί μιλούν ή τραγουδούν ταυτόχρονα, αλλού συμπληρώνουν ο ένας τα λόγια του άλλου ενώ τέλος ανά σημεία μιλούν «καλύπτοντας» τους υπόλοιπους, όντας αλάνθαστοι σε όλες και κάνοντας έτσι αντιληπτό πως γράφτηκαν πολλά χιλιόμετρα πρόβας και δουλειάς για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα. Από την άλλη, ο μέσος θεατής -κατά την ταπεινή μου γνώμη- δεν μπορεί να απολαύσει στο μέγιστο βαθμό τους ηθοποιούς γιατί αναμετράται με αυτό το δύσκολο κείμενο και δεν ξέρω αν στο τέλος κερδίζει. Πιστεύω δηλαδή πως είναι μία παράσταση που απευθύνεται σε ένα κοινό πιο περιορισμένο και αρκετά πεπαιδευμένο θεατρικά.
Το λιτό σκηνικό (αξίζει να σημειωθεί πως όπως οι περισσότερες παραστάσεις που ανέβηκαν στα πλαίσια του Bob Theatre Festival δεν μετακόμισαν όλο το σκηνικό τους, έτσι και αυτή) και ο χαμηλός φωτισμός ταίριαξαν στη σκοτεινή και παραμυθιακή ατμόσφαιρα που περιέβαλε τον Χαρμς, ενώ τα κοστούμια παρέπεμψαν ξεκάθαρα στη Ρωσία.
Καταλήγοντας, η παράσταση «Στο μυαλό του Δανιήλ Χαρμς» ήταν μία από τις πιο διαφορετικές και με ταυτότητα παραστάσεις που έχω δει ποτέ αλλά η δυσκολία των νοημάτων και των συνειρμών της δεν μου επέτρεψε να την ευχαριστηθώ πλήρως.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Σκηνοθεσία: Δανάη Σπηλιώτη, Θοδωρής Σκυφτούλης
Δραματουργική επεξεργασία: Θεατρική ομάδα Roswitha
Μουσική σύνθεση: Νάνσυ Σιδέρη
Σχεδιασμός φωτισμών/Διαμόρφωση σκηνικού χώρου: Σάκης Μπιρμπίλης
Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Παίζουν: Γιώργος Αλεβυζάκης, Μαντώ Κεραμυδά, Μαρία Μοσχούρη, Νάνσυ Σιδέρη, Θοδωρής Σκυφτούλης
Διάρκεια: 50'
Σχετικό θέμα