Πάντα με εντυπωσίαζε η ανθρώπινη
γλώσσα, όχι τόσο για την παγκοσμιότητα, τον πλούτο και την αναγκαιότητά της στις
οργανωμένες και μη κοινωνίες όσο για το γενεσιουργό αίσθημα ανάγκης εμφάνισης
νέων λέξεων προκειμένου να ικανοποιούνται οι σύγχρονες καταστάσεις στο ρου της
ιστορίας με αποδεκτό και σοβαροφανή τρόπο. Η λέξη «Ευαγγελισμός» ανήκει σ’ αυτή
την κατηγορία λέξεων διότι ενώ πρεσβεύει τη γονιμοποίηση, η μεταφυσική της
υπόσταση υπερνικά τη ρεαλιστική της. Ο Δημήτρης Δημητριάδης πολύ ταιριαστά τη
χρησιμοποιεί ως τίτλο του βιβλίου του, προδιαθέτοντας τον αναγνώστη/θεατή για
το όσα μέλλει γενέσθαι. Βέβαια, κανείς θρησκευόμενος που έχει γνωρίσει μέσα απ’
τα ιερά βιβλία την έννοια του ευαγγελισμού, δε θα μπορούσε να περιμένει το
φρενήρη και γεμάτο ερωτισμό μονόλογο της Κασσάνδρας, ιέρειας του Θεού Απόλλωνα,
η οποία εξιστορεί τα όσα συνέβησαν μεταξύ εκείνης και του ίδιου του Θεού της.
Το θρησκευτικό στοιχείο υπάρχει διάχυτο σε όλο το κείμενο και ο Θάνος Σαμαράς,
στην πρώτη του σκηνοθετική δουλειά στην ελληνική, θεατρική σκηνή, το φώτισε αυτό
έντονα και διακριτά μέσω της Έλλης Τρίγγου ως Κασσάνδρας. «Ο Ευαγγελισμός της
Κασσάνδρας», ένα έργο-λογοτεχνικό ποίημα, αρκετά σκοτεινό και σίγουρα αιρετικό,
δε θα μπορούσε να παρουσιάζεται σε καλύτερο χώρο απ’ το παλιό ξενοδοχείο
Μπάγκειον.
Η ιστορία της Κασσάνδρας θα μπορούσε
να συνοψιστεί σε μία μόνο φράση, αρκετά απλοϊκή, με τεράστιο, όμως, υπόβαθρο:
«Ο έρωτας σου αλλάζει τη ζωή!». Και αυτό συνέβη και στην ιέρεια του Απόλλωνα.
Με το Θεό της μουσικής να είναι παράφορα ερωτευμένος μαζί της, η νεαρή γυναίκα,
εκμεταλλευόμενη αυτή την κατάσταση, του ζητάει την ικανότητα να βλέπει το
μέλλον, προσφέροντάς του την ανταπόκριση που επιθυμεί. Ο Απόλλωνας ικανοποιεί
την επιθυμία της, αλλά η κοπέλα αθετεί τη δική της υπόσχεση. Ο Θεός, για να την
τιμωρήσει, της ζητάει ένα φιλί και τη στιγμή που αυτό συμβαίνει, εκείνος, με το
σάλιο του, την καταριέται να λέει πάντα και μόνο την αλήθεια, χωρίς, όμως,
κανείς να την πιστεύει. Τελικά, η νέα αυτή υπόσταση της Κασσάνδρας την οδηγεί
στην καταπάτηση του αμόλυντου, ιερατικού
της χαρακτήρα και τη συνειδητοποίηση της σαρκικής της υπόστασης με
αποτέλεσμα το νεαρό κορίτσι να δοθεί στις χαρές του έρωτα με τον Απόλλωνα.
Ένα τέτοιο κείμενο, αφορμώμενο από
ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον μυθολογικό συμβάν, όπως κανείς μπορεί να φανταστεί,
επιτρέπει στον σκηνοθέτη ποικίλες προσεγγίσεις και συμβολισμούς. Ο Θάνος
Σαμαράς φώτισε την πιο σκοτεινή πλευρά του μύθου, ακροβατώντας μεταξύ
σουρεαλισμού και νατουραλισμού όσο κι αν αυτό φαίνεται αδύνατο. Έχοντας
προσδώσει στην ηθοποιό του ένα λεπτομερή και απόλυτα συγκεκριμένο κινησιολογικό
φορμαλισμό γεμάτο γωνίες, σχήματα και σωματικές αναπαραστάσεις, η παράστασή του
θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «στα όρια της performance». Σε ένα σκηνικό με οπίσθια προοπτική, κατασκευασμένο
από ένα υλικό που όταν το φως των προβολέων έπεφτε πάνω του, λειτουργούσε σαν
καθρέφτης, ενώ σε κάθε άλλη στιγμή ήταν σχεδόν διάφανο, ακόμη και η μικρότερη
κίνηση της Τρίγγου, όπως η στιγμή που έλυνε το φόρεμά της με τα χέρια στην
πλάτη της, καθρεφτιζόταν. Δηλαδή δινόταν στο θεατή η δυνατότητα να παρακολουθεί
ολόκληρο το σώμα της ηθοποιού κάθε στιγμή.
Επιπλέον, διάφορες σκηνοθετικές
επιλογές, που άνετα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως εικαστικές
παρεμβάσεις, διαμόρφωσαν την ερμηνεία της Έλλης Τρίγγου, με εκείνη να διατηρεί
με αξιοσημείωτη συνέπεια το φορμαλισμό που της είχε ζητηθεί. Από μια κοπέλα,
λοιπόν, τυλιγμένη σε μια τεράστια κουβέρτα και φορώντας ένα κράνος δύτη, έτσι
ώστε να μη φαίνεται το κορμί της ούτε στο ελάχιστο, τελικά, ημίγυμνη κατέληξε
στην Κασσάνδρα που δέχτηκε το «δώρο» του Απόλλωνα. Ακροβατικές κινήσεις,
έντονος αισθησιασμός και ένα επαναλαμβανόμενο μουσικοχορευτικό μοτίβο,
ενδεδυμένο με τον κατάλληλο κατακόκκινο φωτισμό, έχτιζαν με ταχύ ρυθμό το
πορτραίτο της γεμάτης πόθο κόρης που αναδυόταν μέσα από την άλλοτε αγνή και
παρθένα Κασσάνδρα. Η γνωριμία με το πάθος και τον έρωτα αποτέλεσαν κινητήριες
δυνάμεις αυτής της εξέλιξης.
Βέβαια, η παράσταση, πέρα από τα
αρκετά, πολύ ενδιαφέροντα σημεία της είχε και στιγμές σε άλλα μήκη κύματος. Το
πιο συγκεκριμένο παράδειγμα που μπορώ να δώσω ήταν ένα σημείο, προς το τέλος
του έργου, που η ηθοποιός, αφήνοντας πίσω της το κουτί από καθρέφτες, που μέχρι
εκείνη τη στιγμή ήταν ο σκηνικός της χώρος, πλησίασε το κοινό και προσπάθησε να
γεμίσει ολόκληρη την τεράστια αίθουσα του Μπάγκειον μόνη της. Βασισμένη στη
φωνή, τη γρήγορη κίνηση και τα λόγια του κειμένου της που προέτρεπαν τον κόσμο
να ζήσει το πάθος, να κάνει έρωτα και να ανακαλύψει τη ζωή, η νεαρή κοπέλα
θέλησε να ξεφύγει από τη σχέση ηθοποιός-θεατής και να ανέβει επίπεδο. Όμως, ο
χαοτικά μεγάλος, κενός χώρος της αίθουσας, δεν της το επέτρεψε. Ειδικά στη
στιγμή που η Κασσάνδρα έσπρωχνε ένα τοίχο, μιλώντας ταυτόχρονα, το αποτέλεσμα
ήταν κάπως περίεργο, λίγο αστείο θα έλεγα.
Εν κατακλείδι, «Ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας» αποτελεί μια ενδιαφέρουσα θεατρική επιλογή και ένα πολύ καλό πρώτο βήμα, σκηνοθετικά, στο ελληνικό θέατρο για τον Θάνο Σαμαρά. Η πολυσημία που προσφέρει το συγκεκριμένο κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη δίνει μια αρκετά προνομιακή ευελιξία στον εκάστοτε ενορχηστρωτή του, επομένως, κανείς θα πρέπει να περιμένει και κάποια άλλη δουλειά του νεαρού σκηνοθέτη, προκειμένου να μπορέσει να αποφανθεί για το σκηνοθετικό του ταλέντο. Η Έλλη Τρίγγου προσφέρει μια ερμηνεία αξιώσεων και μια σωματικότητα αξιοσημείωτη. Επιπλέον, το Μπάγκειον αποτελεί ένα, πραγματικά, θαυμάσιο χώρο για έργα πιο σκοτεινά, που απαιτούν και την αντίστοιχη ατμόσφαιρα. Εάν δεν έχετε δει παράσταση στο συγκεκριμένο χώρο, σας προτείνω να το κάνετε κάποια στιγμή ανεπιφύλακτα.
Συντελεστές
Παράστασης
Σκηνοθεσία, κίνηση, σκηνικό, κοστούμι, φωτισμός, ήχος: Θάνος Σαμαράς
Ερμηνεία: Έλλη Τρίγγου
Δραματουργία: Έρι Κύργια
Συνεργάτης στη διδασκαλία κίνησης: Ζωή Χατζηαντωνίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Κυβέλη Δραγούμη
Παραγωγή: Θοδωρής Παναγιωτόπουλος
Εκτέλεση παραγωγής: Λία Κίκερη ΕΩΣ ΑΜΚΕ
Πληροφορίες Παράστασης
Ξενοδοχείο Μπάγκειον, Ομόνοια
Ημέρες & Ώρες παραστάσεων: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή στις 21:15
Τελευταία Παράσταση: Κυριακή 11 Ιουνίου
Τιμές εισιτηρίων: 12€ Κανονικό, 10€ Φοιτητικό, Ανέργων