Εκατόν οχτώ χρόνια αργότερα αναγεννήθηκε το εργοστάσιο Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα. Παραμένοντας για σχεδόν έναν αιώνα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των ανθρώπων της περιοχής που την αποτελούσαν κυρίως εργάτες, επιστρέφει για να δώσει μια άλλη πνοή, λιγότερο αποπνικτική. Η μουσική μετενσάρκωσή του ονομάζεται «Λιπάσματα 2017: Φεστιβάλ στη θάλασσα».
Την περασμένη Πέμπτη βρέθηκα στην τρίτη συναυλία του φεστιβάλ με τον Χρήστο Νινιό, τον Παντελή Κυραμαργιό και τους Πλέγμα, το σχήμα που ηγείται ο τελευταίος. Κατέβηκα στο σταθμό του Πειραιά και πήρα το τρόλεϊ 20, στάση «Δραπετσώνα» και έφτασα. Ακολούθησα το μονοπάτι για δυο λεπτά και κατέληξα στην πλατεία εργατών, οι οποίοι δεν φορούσαν τα ρούχα της δουλειάς, ούτε είχαν ταλαίπωρη όψη, αντίθετα αντίκρισα παρέες, ζευγάρια και παιδιά, γέλια και φωνές. Ένα αμφιθεατρικό θεατράκι μισογεμάτο που κοιτά προς την θάλασσα, η σκηνή σε κεντρικό σημείο και ένα αναψυκτήριο λίγο πιο πέρα με καρέκλες και τραπεζάκια.
Λίγο πριν τις δέκα, ανέβηκαν όλοι στη σκηνή, μας καλωσόρισαν με την «Παράβαση» του Σαββόπουλου που ομολογώ πως ταίριαζε απόλυτα με τον χώρο και ακολούθησε η «Ανδρομέδα» που ζέστανε ακόμα περισσότερο το κοινό. Εν συνεχεία η Εύα Λαύκα μας συντρόφευσε με τραγούδια από τον πρώτο δίσκο των Πλέγμα σε μουσική-στίχους του Παντελή Κυραμαργιού: «Θα γυρίσεις», «Το Βαλς του Χειμώνα», «Τσίρκο», δισκογραφημένο με τη φωνή της Σοφίας Κουρτίδου και έπειτα «Αστεία όνειρα» που το ακούμε στο δίσκο από την Γλυκερία. Στη συνέχεια ακούσαμε μία funk διασκευή του «Καϊκτσή» που κατέληξε σε ένα πολύ καλό σόλο από τον κιθαρίστα του συγκροτήματος, Γιάννη Ταυλά. Ακολούθησε το τραγούδι «Αρετή» από τον Παντελή Κυραμαργιό, που θα συμπεριλαμβάνεται στον επόμενο δίσκο, αν και έχει κυκλοφορήσει ήδη διαδικτυακά από το κανάλι της Panik Platinum. Ακυκλοφόρητο ακόμα είναι το κομμάτι «Δυο σπιθαμές», που θα αποτελεί επίσης μέρος του επόμενου δίσκου.
Από το πρόγραμμα, ξεχώρισα το «Τριανταφυλλάκι» του Goran Bregovic σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου που τραγούδησε ο Κυραμαργιός και δεν το ακούμε συχνά σε ζωντανές εμφανίσεις. Ακολούθησε η «Πικροδάφνη» ερμηνευμένη από τη στεντόρια φωνή του Νικόλα Μαύρου που παίζει μπουζούκι στο συγκρότημα, ενώ έκπληξη ήταν η ένωση του τραγουδιού με το «Μάνα μου», έναν βυζαντινό ύμνο των Μαρωνιτών του Λιβάνου, που αποδόθηκε στα ελληνικά από τον Νίκο Γκάτσο και διασκευάστηκε από τον Χριστόδουλο Χάλαρη, που ερμήνευσε υπέροχα η Εύα Λαύκα. Συνεχίζοντας στους δρόμους της παράδοσης ακολούθησε το «Όσο βαρούν τα σίδερα». Ένα drum solo του Μπάμπη Καζαντζόγλου έκανε μια εξαιρετική μίξη του προηγούμενου με τον μαντηλάτο χορό της Θράκης. Ακούστηκαν, ακόμα, το «Αμοργιανό μου πέραμα» και το «Από ξένο τόπο». Ένα ακόμα ενδιαφέρον mini medley ήταν το «Καληνύφτα» της Κάτω Ιταλίας με το "Bella ciao" που αναπάντεχα κατέληξαν στο allegro μέρος των «Χαρταετών» του Θεοδωράκη. Ένα ακόμα καινούργιο τραγούδι του Κυραμαργιού που ακούσαμε είναι το «Ξανά στην αρχή» που εμπιστεύτηκε στον Νίκο Σταδιάτη, τον ακορντεονίστα των Πλέγμα.
Λίγο πριν ξαναϋποδεχτούν στη σκηνή τον Χρήστο Νινιό, η Εύα Λαύκα μας τραγούδησε το «Για σένα άλλαξα θεό» από τον πρώτο δίσκο και ακολούθησε ο «Aκροβάτης» από τον Nινιό και τον Κυραμαργιό. Το δεύτερο μέρος του προγράμματος ανέλαβε ο πρώτος ακολουθώντας τη «Σχολή της Σαλλονίκης» που ξεκίνησε από τον Παπάζογλου και συνεχίστηκε με τον Μάλαμα, τον Παπακωνσταντίνου, τον Περίδη και άλλους. Από δικά του τραγούδια ακούσαμε το «Δυο Φωτιές» σε μουσική και στίχους του ιδίου, το «Στιγμές και φως», τον «Καημό» και φυσικά το «Γράμμα στον θεό» με το οποίο τον γνωρίσαμε και συμπεριλαμβάνεται στον ομώνυμο δίσκο που κυκλοφορεί από την Feelgood Records. Με αυτό το κομμάτι μας αποχαιρέτησε.
Οι επιλογές των τραγουδιών που έκανε ήταν αγαπημένα και κλασσικά πλέον κομμάτια, όπως η «Τίγρης», ο «Άμλετ της Σελήνης», «της Λήθης το πηγάδι», το «Σιγά μην κλάψω», η «Βασιλική», η «Ουρά του αλόγου», το «Ασπρομόντε» και η «Μαύρη θάλασσα» παιγμένη μαζί με τα «Λιανοχορταρούδια», χωρίς όμως να έχει γίνει κάποια ευφάνταστη διασκευή στα κομμάτια. Αξίζει να σημειωθεί ότι ερμήνευσε πολύ ωραία το «Σιγά μην κλάψω» με έναν δικό του τρόπο, χωρίς μιμήσεις που συνήθως ακούμε, αντίθετα έδωσε το προσωπικό του ύφος.
Από το πρόγραμμα, ξεχώρισα το «Τριανταφυλλάκι» του Goran Bregovic σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου που τραγούδησε ο Κυραμαργιός και δεν το ακούμε συχνά σε ζωντανές εμφανίσεις. Ακολούθησε η «Πικροδάφνη» ερμηνευμένη από τη στεντόρια φωνή του Νικόλα Μαύρου που παίζει μπουζούκι στο συγκρότημα, ενώ έκπληξη ήταν η ένωση του τραγουδιού με το «Μάνα μου», έναν βυζαντινό ύμνο των Μαρωνιτών του Λιβάνου, που αποδόθηκε στα ελληνικά από τον Νίκο Γκάτσο και διασκευάστηκε από τον Χριστόδουλο Χάλαρη, που ερμήνευσε υπέροχα η Εύα Λαύκα. Συνεχίζοντας στους δρόμους της παράδοσης ακολούθησε το «Όσο βαρούν τα σίδερα». Ένα drum solo του Μπάμπη Καζαντζόγλου έκανε μια εξαιρετική μίξη του προηγούμενου με τον μαντηλάτο χορό της Θράκης. Ακούστηκαν, ακόμα, το «Αμοργιανό μου πέραμα» και το «Από ξένο τόπο». Ένα ακόμα ενδιαφέρον mini medley ήταν το «Καληνύφτα» της Κάτω Ιταλίας με το "Bella ciao" που αναπάντεχα κατέληξαν στο allegro μέρος των «Χαρταετών» του Θεοδωράκη. Ένα ακόμα καινούργιο τραγούδι του Κυραμαργιού που ακούσαμε είναι το «Ξανά στην αρχή» που εμπιστεύτηκε στον Νίκο Σταδιάτη, τον ακορντεονίστα των Πλέγμα.
Λίγο πριν ξαναϋποδεχτούν στη σκηνή τον Χρήστο Νινιό, η Εύα Λαύκα μας τραγούδησε το «Για σένα άλλαξα θεό» από τον πρώτο δίσκο και ακολούθησε ο «Aκροβάτης» από τον Nινιό και τον Κυραμαργιό. Το δεύτερο μέρος του προγράμματος ανέλαβε ο πρώτος ακολουθώντας τη «Σχολή της Σαλλονίκης» που ξεκίνησε από τον Παπάζογλου και συνεχίστηκε με τον Μάλαμα, τον Παπακωνσταντίνου, τον Περίδη και άλλους. Από δικά του τραγούδια ακούσαμε το «Δυο Φωτιές» σε μουσική και στίχους του ιδίου, το «Στιγμές και φως», τον «Καημό» και φυσικά το «Γράμμα στον θεό» με το οποίο τον γνωρίσαμε και συμπεριλαμβάνεται στον ομώνυμο δίσκο που κυκλοφορεί από την Feelgood Records. Με αυτό το κομμάτι μας αποχαιρέτησε.
Οι επιλογές των τραγουδιών που έκανε ήταν αγαπημένα και κλασσικά πλέον κομμάτια, όπως η «Τίγρης», ο «Άμλετ της Σελήνης», «της Λήθης το πηγάδι», το «Σιγά μην κλάψω», η «Βασιλική», η «Ουρά του αλόγου», το «Ασπρομόντε» και η «Μαύρη θάλασσα» παιγμένη μαζί με τα «Λιανοχορταρούδια», χωρίς όμως να έχει γίνει κάποια ευφάνταστη διασκευή στα κομμάτια. Αξίζει να σημειωθεί ότι ερμήνευσε πολύ ωραία το «Σιγά μην κλάψω» με έναν δικό του τρόπο, χωρίς μιμήσεις που συνήθως ακούμε, αντίθετα έδωσε το προσωπικό του ύφος.
Η καλή διάθεση και ο αυθορμητισμός επικρατούσε πάνω στη σκηνή καθώς δεν έλειπαν οι στιγμές που ο Παντελής Κυραμαργιός μοιραζόταν μαζί μας ό,τι μπορεί να τον απασχόλησε τις τελευταίες μέρες αραδιάζοντας μάλιστα και πολλές παροιμίες.
Φαίνεται πως το φεστιβάλ αυτό ήρθε για να μείνει, κάτι που ευχόμαστε, άλλωστε. Ακολουθούν και άλλες πολλές συναυλίες μέχρι και τις 2 Σεπτεμβρίου, ενώ παράλληλα θα ενημερώνεται το πρόγραμμα διαρκώς καθώς θα υπάρχουν και άλλες προσθήκες.