Στον υπέροχο κόσμο της μουσικής
Το 2018 είδε τις διαδικτυακές πλατφόρμες αναπαραγωγής μουσικής να εξαπλώνονται περαιτέρω, προσφέροντας premium επιλογές και περιεχόμενο. Πριν από μερικές μέρες ανακοινώθηκε ότι το Facebook έχει στη διάθεσή του περί τα 40 εκατομμύρια τραγούδια, τα οποία θα μπορούν να ακούν οι χρήστες του με streaming, όπως στο Spotify. Πώς και πότε θα γίνει αυτό είναι ακόμη άγνωστο, δε φαίνεται όμως να αργεί πολύ. Προβλέπεται ακόμα μεγαλύτερη μάχη ανάμεσα σε Facebook, Spotify, Apple και YouTube Music, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει από τους πρωτοπόρους του είδους. Σε κάθε περίπτωση οι music streaming πλατφόρμες έβγαλαν φέτος για πρώτη φορά τις πωλήσεις CD και βινυλίων knock out, σύμφωνα με την ετήσια αναφορά της μουσικής βιομηχανίας - IFPI. Σε αυτό το πλαίσιο ίσως να μην είναι τυχαίο που τον Μάρτιο κατέβασε ρολά η έντυπη μορφή του μουσικού περιοδικού NME μετά από 66 χρόνια.
Στις αρχές Μαρτίου το Spotify, σε μια προσπάθεια να τιμήσει την ημέρα της γυναίκας στην #MeToo εποχή, παρουσίασε το "Smirnoff Equalizer", ένα εργαλείο, το οποίο αναλύει τις μουσικές επιλογές του εκάστοτε ακροατή και επιφέρει ισορροπία, προτείνοντας γυναίκες καλλιτέχνες. Οι προθέσεις μάλλον καλές πρέπει να ήταν, στην πράξη όμως είναι αβέβαιο κατά πόσο λειτούργησαν. Προφανώς ο αλγόριθμος χρειάζεται αρκετή δουλειά ακόμα για να λειτουργεί ομαλά. Μιας και περί γυναικός ο λόγος, ας καταγράψουμε μια σημαντική τριάδα για το 2018. Στις 14 Απριλίου, η Beyoncé έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα headliner στην ιστορία του Coachella Music Festival, ενώ η συναυλία της εκείνη την ημέρα κατατάσσεται στην πιο δημοφιλη του YouTube. Η Rihanna έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα που εμφανίστηκε στο εξώφυλλο της βρετανικής Vogue, στο τεύχος Σεπτεμβρίου. Στις 30 Νοεμβρίου, η Ariana Grande κυκλοφόρησε το βίντεο για το νέο της single "Thank U Next" στο Youtube, το οποίο έκανε ρεκόρ με 55.4 εκατομμύρια θεάσεις στις πρώτες 24 ώρες. Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί το φιάσκο των βραβείων Grammy 2018, που οδήγησε στο hashtag #GrammysSoMale. Μάλιστα ο πρόεδρος της ακαδημίας των βραβείων προχώρησε ένα βήμα παραπέρα και δήλωσε ότι η έλλειψη γυναικών από τα βραβεία οφείλεται στην ανυπαρξία ποιοτικής μουσικής από αυτές μέσα στη χρονιά. Μια αναμφίβολα τολμηρή δήλωση με σαθρό υπόβαθρο.Στα εγχώρια νέα, ξεχώρισε η εξαγγελία για τη μείωση του Φ.Π.Α. στο 6% για τις συναυλίες στην Ελλάδα. Οι πρώτες ενδείξεις εμφανίστηκαν στα μέσα Οκτωβρίου και η σχετική τροπολογία κατατέθηκε στα μέσα Δεκεμβρίου. Μια τέτοια αλλαγή θα δώσει πιθανόν νέα ώθηση τόσο στους διοργανωτές συναυλιών όσο και στο κοινό, αφού πλέον οι τιμές των εισιτηρίων θα γίνουν πιο προσιτές. Στα δυσάρεστα νέα συγκαταλέγεται το κλείσιμο του Jumping Fish τον Μάρτιο έπειτα από σχεδόν δέκα χρόνια λειτουργίας. Για την ακρίβεια, δεν έκλεισε απλώς, παρά εξαφανίστηκε μετά από απόφαση της Cosmote. Το Jumping Fish στήριξε εκατοντάδες καλλιτέχνες, ενημέρωσε χιλιάδες κόσμου και ενέπνευσε δεκάδες παρόμοια sites. Μια τέτοια κίνηση σε κάνει να αναρωτιέσαι για το εφήμερο του διαδικτύου. Τον Μάιο ανακλήθηκε οριστικά η άδεια της 
ΑΕΠΙ μετά από εισήγηση του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Μέχρι και σήμερα επικρατεί σύγχυση σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα (ιδίως σε καταστηματάρχες), καθώς δε γνωρίζουν σε ποιον καίσαρα να αποδώσουν τα τω καίσαρι. Ας ελπίσουμε ότι το μπέρδεμα θα λυθεί σύντομα προς το καλό όλων. Επιστροφή στα ευχάριστα και στην κυκλοφορία του νέου δίσκου των Στέρεο Νόβα με τίτλο «Ουρανός», έπειτα από είκοσι ένα χρόνια δισκογραφικής απουσίας. Μάλιστα, το συγκρότημα εμφανίστηκε τον Ιούνιο στο ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και έκανε ένα ταξίδι στο χρόνο. Ένα ακόμα σημαντικό δισκογραφικό νέο ήταν η συνεργασία του Παύλου Παυλίδη και των B-movies με τον Γιάννη Αγγελάκα στο τραγούδι «Η νέα βαρβαρότητα». Με αυτό τον τρόπο επισφράγισαν τη συναυλιακή τους συνύπαρξη το καλοκαίρι του 2017 και προανήγγειλαν τη νέα σειρά κοινών τους εμφανίσεων.
ΑΕΠΙ μετά από εισήγηση του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Μέχρι και σήμερα επικρατεί σύγχυση σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα (ιδίως σε καταστηματάρχες), καθώς δε γνωρίζουν σε ποιον καίσαρα να αποδώσουν τα τω καίσαρι. Ας ελπίσουμε ότι το μπέρδεμα θα λυθεί σύντομα προς το καλό όλων. Επιστροφή στα ευχάριστα και στην κυκλοφορία του νέου δίσκου των Στέρεο Νόβα με τίτλο «Ουρανός», έπειτα από είκοσι ένα χρόνια δισκογραφικής απουσίας. Μάλιστα, το συγκρότημα εμφανίστηκε τον Ιούνιο στο ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και έκανε ένα ταξίδι στο χρόνο. Ένα ακόμα σημαντικό δισκογραφικό νέο ήταν η συνεργασία του Παύλου Παυλίδη και των B-movies με τον Γιάννη Αγγελάκα στο τραγούδι «Η νέα βαρβαρότητα». Με αυτό τον τρόπο επισφράγισαν τη συναυλιακή τους συνύπαρξη το καλοκαίρι του 2017 και προανήγγειλαν τη νέα σειρά κοινών τους εμφανίσεων.Στον μαγευτικό κόσμο του κινηματογράφου
Στα βραβεία Oscars 2018, σε μια τελετή που κύλησε χωρίς εκπλήξεις και παρατράγουδα, όπως την περασμένη χρονιά, η «Μορφή του Νερού» κέρδισε τέσσερα βραβεία, συμπεριλαμβανομένων των καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας, η «Δουνκέρκη» τρία βραβεία σε τεχνικές κατηγορίες, οι «Τρεις Πινακίδες Έξω από το Έμπινγκ στο Μιζούρι» του Α’ Γυναικείου και του Β’ Ανδρικού, και ο Gary Oldman του Α’ Ανδρικού ως Churchill στο «Η πιο Σκοτεινή Ώρα». Επίσης, ο Jordan Peele έγινε ο πρώτος μαύρος σεναριογράφος που κερδίζει Oscar για το «Τρέξε!».
Μέσα στη χρονιά η Ava DuVernay έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα που σκηνοθετεί ταινία που ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια δολάρια στο αμερικάνικο box office ("A Wrinkle In Time"). Παράλληλα, το "Black Panther", ανεξάρτητα από την καλλιτεχνική του αξία, πρόσθεσε ένα στοιχείο στη συζήτηση για την αντιπροσώπευση των Αφροαμερικανών και των γυναικών στη βιομηχανία του θεάματος. Σε ένα ακόμα γεγονός που άπτεται θεμάτων αντιπροσώπευσης, μετά από έντονες αντιδράσεις η Scarlett Johansson αποσύρθηκε από το ρόλο της στο "Rub & Tug" όπου θα έπαιζε έναν διεμφυλικό χαρακτήρα.
Αρκετές και σημαντικές απώλειες είχε το 2018. Ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης της «Μεγάλης των Μπάτσων Σχολής» Hugh Wilson μάς αποχαιρέτησε και ξεκίνησε για την «Μεγάλη του Παραδείσου Σχολή». Ο Τσέχος σκηνοθέτης του «Αμαντέους» και του «Στη φωλιά του κούκου» Milos Forman αποχώρησε από τα εγκόσμια. Ο Ιταλός σκηνοθέτης Vittorio Taviani άφησε μόνο του τον αδερφό του και καλλιτεχνικό του δίδυμο, Paolo. Μας είχαν χαρίσει, μεταξύ άλλων, τις ταινίες «Χάος» και «Πατέρας Αφέντης». Ο Burt Reynolds πήρε το αντρίκιο του μουστάκι και αποχώρησε προς ουράνιες πολιτείες. Ο Bernardo Bertolucci μάς άφησε κληρονομιά το «Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι» και ετοιμάζεται να γυρίσει το «Τελευταίο Τανγκό στο Παράδεισο». Τέλος, ο Stan Lee, βασικός δημιουργός της Marvel, έφυγε σε άλλα σύμπαντα για να βρει τον Spiderman και τα υπόλοιπα αγαπημένα του παιδιά που ξεκλήρισε το "Avengers: Infinity War".
Μετά από περιπέτειες και την αρχική άρνηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβούλιου, η μίνι σειρά "The Little Drummer Girl" του BBC σε σκηνοθεσία Park Chan-wook γυρίστηκε τελικά στο Σούνιο και την Ακρόπολη και έκανε πρεμιέρα στα τέλη Οκτωβρίου.Ίσως στην πιο σημαντική κινηματογραφική είδηση της χρονιάς, μετά από απόφαση της Επιτροπής για τη Διαδικτυακή Προσβολή Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΕΔΠΠΙ), οι πάροχοι διαδικτύου στην Ελλάδα μπλόκαραν την πρόσβαση σε 38 sites με πειρατικό περιεχόμενο σε ταινίες και σειρές. Ανάμεσά τους, τα γνωστά thepiratebay και gamatotv. Ανεξάρτητα από το πώς αντιμετωπίζει κανείς αυτή την κίνηση, είναι ωραίο οι ταινίες να προβάλλονται στο φυσικό τους χώρο.
Στον εθιστικό κόσμο της τηλεόρασης
Μετά από μια μακρά διαδικασία, νομοσχέδια, δικαστικές πράξεις, διαγωνισμούς και ακυρώσεις, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο τους δικαιούχους των πέντε τηλεοπτικών αδειών πανελλαδικής εμβέλειας για τα επόμενα δέκα χρόνια: Alpha, Star, ΑΝΤ1, ΣΚΑΪ και Epsilon. Στα απόνερα του νέου τηλεοπτικού σκηνικού, στις 28 Οκτωβρίου ο πρώτος ελληνικός ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός, το περιβόητο Mega Channel, κατέβασε οριστικά ρολά με ένα επεισόδιο των «Απαράδεκτων». Την ίδια στιγμή, ένα σημαντικό κομμάτι της παραγωγής πρωτότυπου οπτικοακουστικού υλικού μετακινείται στο διαδίκτυο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα από το YouTube: το Κ.Τ.Σ. Reloaded με τους Λάμπρο Φισφή, Δημήτρη Μακαλιά και Ζήση Ρούμπο ξεκίνησε διαδικτυακά τον Μάιο, δοκιμάζοντας και live streaming εκπομπές, ενώ η ταινία "Robogirl" σε σενάριο Μυρτώς Κοντοβά εμφανίστηκε στα μέσα Δεκεμβρίου. Μάλλον μόνο τυχαίο δεν είναι ότι και οι δύο παραγωγές υποστηρίζονται από την Cosmote, η οποία όπως σημειώσαμε παραπάνω κατέβασε τους διακόπτες στο Jumping Fish.Το 2018 ήταν η πρώτη χρονιά χωρίς "Games of Thrones". Ευτυχώς δεν σημειώθηκαν σημαντικά κρούσματα στέρησης σε όσους το παρακολουθούμε σερί από το 2011. Είχαμε όμως κοσμικό γεγονός: το γάμο του Kit Harington και της Rose Leslie, δηλαδή του Jon Snow και της Ygritte, στη Σκωτία τον περασμένο Ιούνιο.
Το μερίδιο του Netflix από τη πίτα των υπηρεσιών video streaming όλο και μεγαλώνει. Ακόμα βέβαια απέχει πολύ από το στόχο του, γεγονός που αποδεικνύεται και από τις ακυρώσεις αρκετών σειρών, όπως τα "Luke Cage" και "Daredevil". Ωστόσο, μέσα στο 2018 πέτυχε διάνα με την αγορά και διανομή της ισπανικής σειράς "La casa de papel" που είχε πρωτοπροβληθεί το 2017 σε εθνικό δίκτυο. Με δύο κύκλους, συνολικά 15 επεισόδια και την προαναγγελία ενός τρίτου κύκλου, το "La casa de papel" έγινε η πιο δημοφιλής μη αγγλόφωνη σειρά του Netflix –μέχρι την επόμενη– και σίγουρα αυτή που σημάδεψε το 2018. Μια άλλη σειρά του Netflix, ίσως η πρώτη του μεγάλη παραγωγή (και επιτυχία), έφτασε σε ένα φινάλε που έχει χαρακτηριστεί από φαιδρό ως γελοίο. Το "House of Cards" ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο, χωρίς τον Kevin Spacey που έμεινε εκτός του τελευταίου κύκλου της σειράς. Μόλις πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκε ότι ασκήθηκε δίωξη κατά του Spacey για σεξουαλική επίθεση εναντίον ενός εφήβου το 2016.Η σειρά κινουμένων σχεδίων "The Simpsons" έφτασε σε ένα σημαντικό ορόσημο τελειώνοντας τη χρονιά με το υπ’ αριθμόν 649 επεισόδιο, ξεπερνώντας το προηγούμενο απαρχαιωμένο ρεκόρ του "Gunsmoke" από το 1975 με 635 επεισόδια.
Στην από εδώ μεριά του Ατλαντικού, η 26η σεζόν του "Doctor Who" ξεκίνησε τον Οκτώβριο στο BBC με την Jodie Whittaker να γίνεται η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει το ρόλο του εξωγήινου «Δόκτορα».
Ματιές σε άλλα πολιτιστικά γεγονότα
Στα εγχώρια θεατρικά βραβεία για τους καλύτερους ηθοποιούς της χρονιάς, ήταν η πρώτη φορά που κέρδισαν ηθοποιοί από την ίδια παράσταση: το βραβείο Μελίνα Μερκούρη στην Ιωάννα Κολλιοπούλου και το βραβείο Δημήτρης Χόρν στον Γιάννη Νιάρο για τους ρόλους τους στην παράσταση «Στέλλα Κοιμήσου» του Γιάννη Οικονομίδη.
Τον Μάιο έκανε πρεμιέρα η νέα παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου με τίτλο "New Piece I - Since she" στο θρυλικό χοροθέατρο της Pina Bausch στο Wuppertal. Τον Δεκέμβριο η παράσταση παρουσιάστηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στην Αθήνα.Η λογοτεχνία έμεινε χωρίς Νόμπελ για το 2018 έπειτα από καταγγελίες για σεξουαλική επίθεση σε βάρος του Jean-Claude Arnault, συζύγου του μέλους της Σουηδικής Ακαδημίας Katarina Frostenson. Η Frostenson παραιτήθηκε από τη θέση της και άφησε την ακαδημία χωρίς πλειοψηφία. Ο κόσμος της λογοτεχνίας έχει ακόμα δύο λόγους να θρηνεί, καθώς αποχαιρέτησε τον Philip Roth (†22 Μαΐου) και τον Amos Oz (†28 Δεκεμβρίου).
Στις αρχές Οκτωβρίου ο Βρετανός καλλιτέχνης Banksy κατέστρεψε το έργο του «Κορίτσι με μπαλόνι» αμέσως μετά την επιτυχημένη πώλησή του σε δημοπρασία. Ο οίκος δημοπρασίας δεν χαλάστηκε καθόλου: το μετονόμασε σε «Η αγάπη είναι στον σκουπιδοντενεκέ» και ισχυρίστηκε ότι δημιουργήθηκε ζωντανά κατά την διάρκεια της δημοπρασίας. Η συζήτηση για την σύγχρονη τέχνη, την πραγματική της αξία και τους νταβατζήδες της εμπλουτίστηκε.
Στα μέσα Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο δημαρχείο του Μύνστερ της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας η πρώτη εκδήλωση για το παιδικό βιβλίο «Φτου Ξελύπη» της Μαριέττας Κόντου. Η πρωτοβουλία "Mut machen", ο Δήμος του Μύνστερ και οι εκδόσεις Μεταίχμιο έφεραν στην πόλη 500 αντίτυπα της αραβικής μετάφρασης του βιβλίου για να μοιραστούν σε προσφυγόπουλα και αραβόφωνα παιδιά. Το Mix Grill είναι βασικός υποστηρικτής της δράσης.
Στις αρχές Δεκεβρίου ο μεγάλος σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς παρουσίασε την αυτοβιογραφία του με τίτλο «Πήγαινε όπου είναι αδύνατο να πας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.
Ας μείνουμε σε αυτά, για να μην απομακρυνθούμε και πολύ από τα χωράφια μας. Για κλείσιμο, πάμε μια βόλτα ως τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Πέρα από τα ποικίλα προβλήματα που αντιμετώπισε φέτος, απέκτησε έναν ιδιαίτερο ένοικο. Ονομάζεται Cimon, ζυγίζει περίπου 5 κιλά, έχει διάμετρο 32 εκατοστά, τρέχει Ubuntu και είναι το πρώτο δείγμα τεχνητής νοημοσύνης που ταξιδεύει στο διάστημα. Σήμερα υποστηρίζει τους αστροναύτες στις εργασίες τους και τους διαλέγει μουσική. Αύριο θα παίζει μαζί τους σκάκι και θα ανοιγοκλείνει πόρτες. Πάλι καλά που δεν τον βάφτισαν HAL. Το μέλλον άργησε καμιά 20αριά χρόνια, αλλά είναι πλέον εδώ. Καλή χρονιά!